En Popüler Programlama Dilleri İndeksi

“There are only two kinds of languages: the ones people complain about and the ones nobody uses.”

"Sadece iki tür programlama dili vardır: insanların sürekli şikayet ettikleri ve hiçbir kimse tarafından kullanılmayanlar."
― Bjarne Stroustrup

Onlarca programlama dili ve yüzlerce scripting dili bilişim dünyasında aktif olarak kullanılmakta. Programcılığa yeni başlayan biri olarak hangisinde uzmanlaşmanız gerektiğine karar vermede zorluk çekmeniz kaçınılmaz. Her yıl bir biri ardına tanıtılan diller, mevcut dillere eklenen frameworkler, kütüphaneler, eklentiler. C/C++ ve onlardan türeyen, over-engineered (mühendislik sürecine gereğinden fazla maruz kalmış) Java ve C# gibi ileri seviyeli diller artık programcılar tarafından tercih edilmemeye başladı. Syntax'ı daha az yoran, noktalı virgülle, küme parantez ile uğraştırmayan scripting tarzı dillerin poülaritesi her geçen gün artıyor. Programlama öğrenenler sınıftı, miras almaydı, çok biçimlilikti bu tür işlerle uğraşmak yerine fonksiyonel programlama ile projelerine çözüm üretme derdindeler. 

Dünya çapında bir çok saygın kuruluş yaygınlık, mesleki eğilim ve proje üretimine göre programlama dillerini sıralıyorlar. IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers ) ise her yıl çeşitli kriterleri baz alarak programlama dillerini sıralandırıyor. IEEE'nin  Spectrum dergisinde yayınlanan araştırmaya göre 2017 yılında Python dili popülerliğini artırmaya devam ediyor. İş bulma indexine göre Java birinciliğini korurken, Spectrumun kendi analizine ve popülerlik indexine göre Python birinci sırada. İş bulma indeksine göre ilk 20 programlama dili aşağıdaki gibidir;

İş bulma endeksine göre ilk 20 program (Kaynak : ieee-spectrum)

İş bulma endeksine göre Java uzun yıllardır liderliğini koruyor; web, mobil ve enterprise yazılımların üçünü de desteklediği ve Java Sanal Makinasının (JVM) bir çok cihazda sorunsuz çalışmasından dolayı yaygınlığını uzun yıllar koruyacak bir programlama dili. C ve C++ özellikle gömülü sistemlere olan desteği sayesinde iş bulma sıralamasında 2 ve 4. sıraları tutmakta. Python ise scripting tarzı kodlama ve eklentileri ile hızlı bir şekilde yaygınlaşmaya devam ediyor. Bir kaç yıl içinde iş alanında da liderliği Java'dan alması bekleniyor. Web programcılığının olmazsa olmaz scripting dili JavaScript 5. sırada. C# ise gerilemeye devam ediyor, multiplatform ve ücretsiz sürümlere geç kalmanın cezasını çekmeye devam ediyor.  PHP ve HTML ise bilmek ise hala iş bulmada önemli bir sırada, her ne kadar PHP frameworkleri artık konvansiyonel PHP anlayışını sarsmış olsada, onu bilmek şart. Ruby'nin kolaylığı, opensource olması büyük bir camia oluşturuyor. Apple'ın iOS programı Swift ise 10. sırada yerini alıyor. İlk 20'de yer alan R ve GO dilleri ise ilerleyen yıllarda ilk 10'a gireceğe benziyor. R'ın özellikle big data üzerinde sağladığı kolaylık dikkat çekici.
Yukarıdaki liste bölgesel ve ülke bazında farklılıklar gösterebilir, mesala Türkiye'de web ağırlıklı diller daha önce sıralarda yer alabilir. Çin'de ya da Avrupa'daki durumda birbirinden farklı olabilir ama dünya ortalaması yukarıdaki gibi seyrediyor.

IEEE Spectrumun kendi değerlendirmesinde ise ilk 20 yazılım dili aşağıdaki gibi görünüyor;

IEEE Spectrum sıralaması

Bu sıralama da Python'ın zirveyi aldığı görülüyor. Yukarıdaki liste sadece iş bulma kriterini baz alırken, bu liste popülerlik, open source olma, kullanıcı sayısındaki artış vb. bir çok kriterin dikkate alınması sonucu ortaya çıkmıştır. İlk 5 de yer alan dillerde çok fazla değişiklik olmazken, R ve GO dillerinin bu listede ilk 10'da yer aldığını görüyoruz.

Trend olma kriterine göre ilk 20 dil aşağıda verilmiştir;

Trend olma durumuna göre diller

Trend olma durumuna göre listelendiğinde Python yine en başta yer alıyor. Apple ve iOS programlama da kullanılmasından dolayı Swift 5. sırada GO ise 7. sırada yer alıyor. C# 'ın ise hızlı bir şekilde kan kaybettiğini görüyoruz.

RedMonk.com sitesinin, web tabanlı yazılım depolama ve paylaşma ortamı olan GitHub ortamından derlediği verilere göre ise ilk 20 Programlama dili şu şekildedir;

Github üzerinden derlenen popülerlik grafiği (kaynak: redmonk.com)

 GitHub üzerinden dağıtılan yazılım eklentilerinden anlaşıldığı üzere birinci sırada JavaScript yer alıyor. Hemen ardından Java, Php, Python geliyor. İlk 10 nerede ise aynı dillerden oluşuyor. Listeyi yukardaki grafikten okumakta zorluk çekiyorsanız;

1 JavaScript
2 Java
3 Python
4 PHP
5 C#
6 C++
7 CSS
8 Ruby
9 C
10 Swift
10 Objective-C
12 Shell
12 R
14 TypeScript
14 Scala
16 Go
17 PowerShell
18 Perl
19 Haskell
20 Lua
 
Kişisel tahminlerime göre bir kaç yıl içinde Python zirveye oturacak. Dil öğrenen insanlar artık dilin yapısallığına bakmıyor ve kolay kod yazmak istiyor, dolayısı ile scripting tarzı diller olan Python, Ruby, Go tarzı dillere yöneliyorlar. C/C++ ve Java yaygınlık ve platform zenginliği sebebiyle daha uzun yıllar ilk sıralarda yer alacaklar, öte yandan C# için aynı durum söz konusu olmayacak, Microsoft'un yanlış politikaları sonucu C# sadece Windows platformlarına sıkışmış durumda ve kan kaybetmeye devam edecek. R dili ise yaygınlığını artıracak, big dataya olan ilgi arttıkça adını daha sık duyacağız. Apple Swift'i çıkararak programcıları Objective-C çilesinden kurtardı, başka bir programlama dilini piyasaya sürene kadar Swift'in popülerliği artmaya devam edecek. Öte yandan Swift'i andıran özellikleri ve Google'ın 2017 de Android için Kotlin'i varsayılan dil yapacağını duyurması insanların ilgisini bir anda bu dile yöneltmesine sebep oldu. Önümüzdeki yıl muhtemelen Kotlin'i de ilk 10 da göreceğiz.

Umarım programcılığa yeni başlayan yada meraklı programcılar için faydalı bir yazı olmuştur.